Współpraca czy rywalizacja – jak nowy system ewaluacji dorobku naukowego wpłynie na klimat organizacyjny uczelni ?

Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie wzięła udział w webinarium pt: „Współpraca czy rywalizacja –  jak nowy system ewaluacji dorobku naukowego wpłynie na klimat organizacyjny uczelni?”…

Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie wzięła udział w webinarium pt: „Współpraca czy rywalizacja –  jak nowy system ewaluacji dorobku naukowego wpłynie na klimat organizacyjny uczelni ?”, które odbyło się w dniu 28 października 2020 r. Organizatorem wydarzenia była PCG Academia z patronatem  Forum Rektorów Polskich. Moderatorem spotkania był  Prof. Łukasz Sułkowski – Kierownik Katedry Zarządzania Instytucjami Szkolnictwa Wyższego Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Clark University oraz Społecznej Akademii Nauk, zaś do grona ekspertów należeli: dr hab. Ewa Bogacz-Wojtanowska, Prof. UJ,  dr hab. Paweł Jurek, Prof. UG – Dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz dr Anna Borkowska – adiunkt w Katedrze Systemów Zarządzania i Rozwoju Organizacji Wydziału Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej.

Dyskusja skupiła się wokół zagadnienia nowego systemu oceny dorobku naukowego nauczycieli akademickich, która aktualnie wymaga aktywności naukowej całej społeczności naukowej w jednostkach. Ujawniła problem podziału środowiska w nastawieniu do nowo przyjętych zasad ewaluacji od tych pozytywnych do najbardziej krytycznych, przejawiających się obawą o zbytnie ukorporacyjnienie świata nauki  poprzez wymuszenie mechanizmu rywalizacji pracowników naukowych tak – o swoją pozycję naukowa, jak i pracowniczą w wyniku konieczności poddawania się ocenie skuteczności aplikowania o środki finansowe na prowadzone badania, jak i wykazaniem dorobku wysoko punktowanego.  Nowy system zakłada bowiem niejako zbiorową odpowiedzialność za status i rozwój danej dyscypliny naukowej. Z jednej strony na pozycję pracowników wykazujących się dużą aktywnością twórczą przełożoną na publikowanie w wysoko punktowanych czasopismach lub wydawnictwach będą miały bezpośredni wpływ wyniki pracy pracowników nie publikujących, lub publikujących mniej efektywnie. Zmiana ta stawia szereg wyzwań jednostkom zarządzającym uczelniami. Na pierwszy plan wysuwa się konieczność przyjęcia strategii publikacyjnej pracowników, tak aby doprowadzić do jak najlepszego efektu w postaci pozycjonowania uczelni w parametryzacji pod kątem rozwoju naukowego i jakości naukowo-badawczej. Od oceny tej bowiem zależeć będzie możliwość dalszego rozwoju całej uczelni i jej poszczególnych pracowników poprzez uzyskanie środków na projekty badawcze i cele naukowe. Uzyskanie wysokiej oceny w procesie ewaluacji umożliwia także jednostce dalszy rozwój poprzez możliwość inwestowania w nowe kierunki i dziedziny naukowe, w tym wejście na drogę kształcenia doktorantów. Osiągnięcie tego celu spoczywa jednak na całej społeczności akademickiej, jej poczucia solidarności oraz wspólnoty, którą należy wspierać  oraz doceniać. Wymaga to z perspektywy zarządzających wdrożenia odpowiednich środków i narzędzi mobilizacji pracowników, pielęgnowania zasad etycznych oraz przyjęcia nowego modelu oceny pracowniczej. Wydaje się, że nowy system ewaluacji niestety może wymusić konieczność przyjęcia nowej strategii zarządzania organizacją na płaszczyźnie kadrowej, aby sprostać wymaganiom nałożonym jednostkom przez nowy system. Dyskusja ekspertów  ujawniła znaczenie roli kierowników dyscyplin naukowych, jako tych którzy w pierwszej linii obciążeni są obowiązkiem dbania o zdrową rywalizację pomiędzy pracownikami w danej dyscyplinie oraz dbaniem o realizację założonych celów, tak by sprostać wymogom ewaluacji jakości naukowej danej dyscypliny. Do nich bowiem należy odpowiednia troska o pozytywne, twórcze i efektywne wykorzystanie czasu w ramach jednostki sprawozdawczej, nie zapominając przy tym o bezwzględnej potrzebie poszanowania indywiduum natury naukowej swoich pracowników w trosce o zachowanie pożądanego, etycznego klimatu środowiska pracy. Okazuje się bowiem, że choć wymogi ewaluacji przenoszą na uczelnie współzawodnictwo i pewne zachowania dobrze znane światu korporacyjnemu, to jednak mechanizmy te nie dają się łatwo ani skutecznie zaimportować do świata uczelni.  Z pewnością jednak rolą zarządzających jest jak najszybsze wdrożenie w organizacji narzędzi służących pomiar jakości naukowej w celu przygotowania się do wymogów ewaluacji oraz jak najlepsze wdrożenie mechanizmów kooperacji środowiska, jako że skończyła się już era stawiania na wybitne jednostki, które były w stanie świadczyć statystycznie o jej wysokim poziomie naukowym. Aktualnie rola taka przypada każdemu pracownikowi naukowemu, a zatem jedynie wzajemne wspieranie się członków dyscyplin oraz motywowanie do pracy na rzecz jej rozwoju może przynieść nauce oraz jednostce, jak i samym pracownikom wymierne korzyści. A zatem sukces dyscypliny, jak i uczelni będzie aktualnie zależał od pracy poszczególnego, każdego pracownika – także tego, który z jakiś powodów do tej pory nie poświęcał wiele uwagi publikowaniu. Tą bowiem grupę ustawodawca zdecydował się zmobilizować  do pracy najbardziej, a uczelnię obarczył ryzykiem inwestowania w pracowników nie przysłużających się rozwojowi nauki. Stąd też na nich aktualnie spoczywa największa presja, jak i najszersze pole do wykazania się swoim potencjałem.  Wynika z tego, że nowe reguły gry wymagają przyjęcia  nowych metod działania.