Dietetyka to coraz popularniejszy kierunek, w którym chcą kształcić się osoby pragnące zająć się tym zawodowo. To szeroki zakres wiedzy obejmujący wiele nauk, w tym medycynę, psychologię, technologię żywienia, biochemię, mikrobiologię, bromatologię czy farmakologię.
Dietetyk zajmuje się zasadami żywienia człowieka zdrowego i chorego, co obejmuje edukację żywieniową, ocenę sposobu żywienia, psychologią żywienia, zaburzeniami odżywiania czy prewencją chorób dietozależnych.
W zależności od wybranej specjalności wyróżniamy między innymi dietetyków klinicznych, dietetyków sportowych czy psychodietetyków. Praca w tych zawodach wymaga posiadania wiedzy z zakresu żywienia i dietetyki oraz kierunkowego wykształcenia.
Kwalifikacje niezbędne do pracy w zawodzie dietetyka
Kwalifikacje można uzyskać, decydując się na studia na kierunku dietetyka. Zapotrzebowanie na wykwalifikowanych dietetyków wzrasta, co przekłada się na powstawanie takich kierunków studiów licencjackich i magisterskich.
Absolwent studiów licencjackich ma wiedzę niezbędną do przygotowywania jadłospisów dla osób zdrowych i chorujących, potrafi ocenić stan odżywiania, zapobiegać poprzez odpowiednią dietę chorobom dietozależnym.
Może prowadzić edukację żywieniową, organizować żywienie zbiorowe, indywidualne i lecznicze, dostosowane do stanu zdrowia i wieku pacjenta, a także kontrolować jakość żywności oraz warunków, w jakich jest ona przechowywana zgodnie z zasadami HACCP.
Osoba uzyskująca tytuł magistra na kierunku dietetyki ma zaawansowaną wiedzę na temat żywienia człowieka zdrowego i chorego, profilaktyki chorób dietozależnych czy planowania i wdrażania żywienia zbiorowego, indywidualnego i leczniczego. Jest specjalistą w dziedzinie leczenia dietetycznego chorób żywieniowozależnych.
Potrafi ocenić stan odżywienia pacjenta, jego zapotrzebowanie na mikro- i makroelementy, prowadzi edukację żywieniową oraz dokumentację żywienia pacjentów.
Potrafi także przygotowywać posiłki wchodzące w skład diety, a także rozpoznać i leczyć niedożywienie. Jest przygotowany do pracy w ośrodkach badawczo-rozwojowych, instytucjach badawczo-naukowych oraz ośrodkach zajmujących się upowszechnianiem zasad prawidłowego żywienia.
Jak zostać dietetykiem? Kurs dietetyka to nie wszystko!
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2020 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, dietetyk jest specjalistą ochrony zdrowia. Dlatego ukończenie kursu czy szkolenia z zakresu dietetyki nie mogą być podstawą do uzyskania uprawnień do wykonywania tego zawodu.
Specjalista w dziedzinie dietetyki powinien ukończyć studia wyższe na poziomie licencjata lub magistra i to właśnie one stanowią podstawę jego kształcenia w tej dziedzinie. Po uzyskaniu tytułu licencjata (studia I stopnia) absolwent może kontynuować naukę na studiach magisterskich (studia II stopnia) z zakresu dietetyki lub na kierunkach pokrewnych.
Kursy i szkolenia mogą stanowić formę uzupełnienia o aktualną wiedzę, ale same w sobie nie przygotowują w odpowiednim stopniu do pracy w zawodzie. Są jednak niezbędne, by być na bieżąco z nowinkami dietetycznymi oraz móc pracować jako dietetyk.
Oprócz zdobycia wiedzy teoretycznej, w procesie kształcenia bardzo ważne jest także zdobycie doświadczenia. W tym celu warto jeszcze podczas trwania studiów postarać się o odbycie praktyk zawodowych i stażu. Na wielu uczelniach istnieje możliwość dostania się na praktyki, w trakcie których można nabyć cenne doświadczenie i ująć je w swoim CV. Inną opcją jest poszukanie zatrudnienia w formie stażu w mniejszych firmach, poradniach czy szpitalach.
Studia wyższe przygotowują do wykonywania zawodu dietetyka na podstawie zdanego egzaminu państwowego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. To forma oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności w specjalności dietetyka, w standardzie ustalonym przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.
Po jego zdaniu absolwent może podjąć pracę w charakterze dietetyka. Może starać się o zatrudnienie m.in w państwowych i niepublicznych placówkach opieki zdrowotnej, takich, jak kliniki, szpitale, poradnie diabetologiczne, poradnie chorób metabolicznych czy zakłady opieki paliatywnej.
Może również podjąć pracę dietetyka w poradni dietetycznej lub założyć własną poradnię dietetyczną. Po ukończeniu specjalizacji dietetyki sportowej absolwent może podjąć pracę w placówkach szkolenia sportowców jako dietetyk zawodników danej dyscypliny sportowej lub jako trener personalny, by układać jadłospisy i plany treningowe.
Na jakim uniwersytecie medycznym warto studiować dietetykę?
Poniżej przedstawiamy listę 10 renomowanych uczelni medycznych posiadających kierunek dietetyki:
1. Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2. Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi
3. Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie
4. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
5. Uczelnia Społeczno-Medyczna w Warszawie
6. Uniwersytet Rzeszowski
7. Powiślańska Szkoła Wyższa
8. Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku
9. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
10. Wyższa Szkoła Rehabilitacji w Warszawie
Zdobywanie wykształcenia na uniwersytecie medycznym z zakresu dietetyki obejmuje specjalistyczną wiedzę dotyczącą odżywiania człowieka zdrowego i chorego oraz technologii przygotowywania żywności.
W trakcie nauki odbywają się także zajęcia z anatomii i fizjologii człowieka, chemii żywności, analizy i oceny jakości żywności, biochemii żywności czy genetyki.
Oprócz tego studenci w trakcie nauki poznają inne istotne zagadnienia, takie jak gospodarka wodno-elektrolitowa, fizjologia układu pokarmowego, przemiany biochemiczne i chemiczne składników diety, substancje mutagenne i rakotwórcze występujące w pokarmach czy psychogenne zaburzenia odżywiania lub zasady diety kobiety w ciąży i karmiącej.
Ukończenie studiów na kierunku dietetyki daje też umiejętności praktyczne, które powinien posiadać każdy dobry dietetyk. Są to między innymi:
- planowanie odpowiedniego sposobu żywienia dla różnych grup osób,
- przygotowywanie posiłków wchodzących w skład różnych rodzajów diet,
- umiejętność oceny stanu odżywienia i rozpoznania otyłości bądź niedożywienia,
- profilaktyka chorób dietozależnych,
- projektowanie i doradztwo dietetyczne dla sportowców,
- umiejętność prowadzenia własnej firmy cateringowej,
- prowadzenie edukacji żywieniowej,
- organizowanie żywienia indywidualnego, zbiorowego i leczniczego,
- kontrolowanie jakości produktów żywnościowych,
- umiejętność oceny wpływu choroby na stan odżywienia oraz wpływu żywienia na wyniki jej leczenia.
Studia medyczne ze specjalizacją dietetyki przygotują do podjęcia pracy między innymi w:
- publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej,
- zakładach żywienia zbiorowego o charakterze otwartym lub zamkniętym,
- instytucjach zajmujących się edukacją żywieniową, poradnictwem dietetycznym lub promocją zdrowego stylu życia,
- organizacjach konsumenckich i przedsiębiorstwach handlowych i produkcyjnych przemysły spożywczego (catering dietetyczny),
- placówkach zajmujących się układaniem diet, profilaktyką zdrowotną i doradztwem żywieniowo-dietetycznym,
- inspektoratach nadzoru sanitarno-higienicznego,
- zakładach żywienia zbiorowego i zakładach cateringowych obsługi szpitali,
- sanatoriach, placówkach opieki zdrowotnej,
- własnej działalności gospodarczej,
- w szkolnictwie – po ukończeniu kierunku nauczycielskiego.
Wymagania podczas rekrutacji na kierunku dietetyka — jakie przedmioty na maturę?
W procesie rekrutacji na dietetykę należy pamiętać, że są to studia medyczne i w związku z tym już na etapie wstępnej kwalifikacji wymagany jest już pewien zakres wiedzy.
Każda uczelnia ma pod tym względem inne wymagania. Przede wszystkim są pod uwagę brane przedmioty maturalne i najczęściej są to: chemia, biologia, fizyka, fizyka i astronomia, matematyka, geografia oraz informatyka. Poniżej przedstawiamy, jak wymagania te kształtują się na wspomnianych uczelniach na studia I stopnia:
1. Uniwersytet Medyczny w Łodzi – biologia, chemia, język polski, język obcy, matematyka,
2. Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi – rekrutacja na podstawie złożenia dokumentów w terminie,
3. Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie – rekrutacja na podstawie złożenia dokumentów w terminie,
4. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – biologia, chemia,
5. Uczelnia Społeczno-Medyczna w Warszawie – rekrutacja na podstawie złożenia dokumentów w terminie,
6. Uniwersytet Rzeszowski – biologia, chemia, fizyka, fizyka i astronomia, język obcy, matematyka,
7. Powiślańska Szkoła Wyższa – rekrutacja na podstawie złożenia wymaganych dokumentów w terminie,
8. Wyższa Szkoła Zdrowia w Gdańsku – rekrutacja na podstawie złożenia wymaganych dokumentów w terminie,
9. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – biologia, chemia,
10. Wyższa Szkoła Rehabilitacji w Warszawie – rekrutacja na podstawie złożenia wymaganych dokumentów w terminie.
Zazwyczaj uczelnie podają listę przedmiotów maturalnych, z których kandydat może wybrać jeden lub dwa. Jeśli chodzi o wyniki z poszczególnych przedmiotów, każda uczelnia posiada inne progi, które mogą się zmieniać z roku na rok.
Dlatego warto odpowiednio wcześnie znaleźć te informacje na stronie internetowej wybranej uczelni, aby być dobrze przygotowanym do rekrutacji.