Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które wpływa na sposób, w jaki jednostka odbiera i przetwarza informacje. Osoby z autyzmem mogą mieć trudności w komunikacji, interakcji społecznej oraz mogą wykazywać specyficzne zainteresowania i powtarzalne zachowania. W ostatnich latach coraz większą uwagę zaczyna się zwracać na dostępność dla osób z autyzmem na uczelniach. Edukacja wyższa jest kluczowym okresem w życiu każdego człowieka, a osoby z autyzmem również mają prawo do równego dostępu do edukacji. Na tym etapie życia osób z autyzmem pojawia się wiele wyzwań, ale także wiele możliwości rozwoju i osiągnięcia sukcesu. Dostępność na uczelniach dla osób z autyzmem obejmuje różnorodne aspekty, w tym odpowiednie środowisko akademickie, wsparcie społeczne oraz dostosowanie procesu nauczania. Jednym z kluczowych czynników jest świadomość społeczna wśród studentów, wykładowców i personelu uczelni.
Wsparcie i dostosowania w procesie nauczania
Wiedza na temat autyzmu może pomóc w zrozumieniu i lepszym radzeniu sobie z osobami z autyzmem. Każda osoba z autyzmem jest inna i ma unikalne trudności, dlatego istotne jest, aby nauczyciele i pracownicy zdobyli wiedzę na temat tego zaburzenia i skonsultowali się z ekspertami w celu lepszego zrozumienia konkretnej sytuacji każdego studenta.
Uczenie się w środowisku akademickim może być wyzwaniem dla osób z autyzmem, które mogą mieć trudności z rozumieniem treści wykładów, organizacją materiałów czy planowaniem czasu. Dlatego ważne jest, aby uczelnie oferowały dodatkowe wsparcie, takie jak sesje konsultacyjne lub indywidualne plany nauki dla studentów z autyzmem. Tego rodzaju wsparcie może znacznie przyczynić się do ich sukcesu akademickiego.
Aspekt społeczny i przestrzeń uniwersytecka
Dostępność na uczelniach dla osób z autyzmem powinna uwzględniać również aspekt społeczny. Osoby z autyzmem mogą mieć trudności w komunikacji i nawiązywaniu relacji z innymi studentami. w związku z tym, uczelnie powinny tworzyć przestrzenie i inicjatywy, które zachęcają do interakcji społecznych, takie jak specjalne grupy wsparcia czy organizowanie różnorodnych zajęć i wydarzeń.
Dostępność na uczelniach dla osób ze spektrum autyzmu powinna być również uwzględniana w organizacji przestrzeni uniwersyteckiej. Osoby z autyzmem mogą być wrażliwe na bodźce sensoryczne, takie jak hałas czy jasne oświetlenie. Dlatego ważne jest, aby uczelnie projektowały swoje budynki i sale wykładowe w taki sposób, aby uwzględniać te potrzeby. Stworzenie spokojnych i cichych przestrzeni, które mogą służyć jako strefy relaksu, może znacznie poprawić komfort i koncentrację studentów z autyzmem.
Rola społeczności akademickiej w tworzeniu dostępności
Dostępność na uczelniach dla osób z autyzmem dotyczy także dostosowania procesu nauczania. Osoby z autyzmem mogą preferować konkretne metody nauczania, takie jak wizualizacje czy schematy. Oznacza to, że wykładowcy powinni dostosować swoje metody nauczania i materiały do potrzeb i preferencji każdego ucznia. Na przykład, w przypadku uczniów ze spektrum autyzmu, którzy mają trudności w zrozumieniu mówionej komunikacji, wykładowcy mogą używać wizualnych narzędzi, takich jak plansze, infografiki i ilustracje, aby ułatwić przekazanie informacji.
Ważnym aspektem dostępności na uczelniach dla osób z autyzmem jest również wsparcie psychoedukacyjne. Uczelnie powinny oferować specjalistyczne zajęcia i warsztaty dla studentów z autyzmem, które pomogą im w radzeniu sobie z trudnościami, zarządzaniem stresem czy komunikacją społeczną. Tego rodzaju wsparcie może być niezmiernie pomocne w budowaniu poczucia pewności siebie i umiejętności potrzebnych do osiągnięcia sukcesu na uczelni.
Warto podkreślić, że dostępność na uczelniach dla osób z autyzmem nie dotyczy tylko odpowiedzialności uczelni. Wszyscy członkowie społeczności akademickiej, w tym studenci, wykładowcy oraz personel, powinni angażować się w tworzenie środowiska przyjaznego dla osób z autyzmem. Wymaga to edukacji, empatii i zrozumienia.
Realizacja dostępności na uczelniach dla osób z autyzmem to kompleksowe zadanie, które wymaga zaangażowania wszystkich stron. Uczelnie powinny kłaść nacisk na tworzenie środowisk, które promują zrozumienie, tolerancję i akceptację dla osób z autyzmem. Dostępność na uczelniach powinna być priorytetem, aby umożliwić wszystkim studentom – bez względu na ich różnice czy wyzwania – pełne wykorzystanie swojego potencjału i osiągnięcie sukcesu w edukacji wyższej.
Bibliografia
- Popławski, K. Adaptacja procesu dydaktycznego do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik Metodyczny dla Nauczycieli. Wydawnictwo ZPN.
- Prokopiak, A. Student z autyzmem w społeczności akademickiej. Poradnik Zespołu ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin.
- Brauns, A. (2009). Barwne cienie i nietoperze. Życie w autystycznym świecie. Media Rodzina, Poznań.
- Jackson, L. (2005). Świry, dziwadła i Zespół Aspergera. Przewodnik użytkownika dorastania. Fraszka Edukacyjna we współpracy z Fundacją SYNAPSIS, Warszawa.
- Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne. PWN, Warszawa.
- Shore, S. (2008). Za ścianą. Osobiste doświadczenia z autyzmem i zespołem Aspergera. KTA, Warszawa.
- Williams, D. (2005). Nikt nigdzie. Niezwykła autobiografia autystycznej dziewczyny. Fraszka Edukacyjna, Warszawa.
- Wroniszewska, M. (2008). Dorosłe osoby z autyzmem [w:] Frączak, P., Kamińska, M. (red.), Jak tworzyliśmy Pracownię Rzeczy Różnych SYNAPSIS i Farmę Życia. Fundacja SYNAPSIS, Warszawa.
- Stefańska-Klar, R. (2010). Studenci ze spektrum autyzmu. Funkcjonowanie, czynniki powodzenia, warunki skutecznego wsparcia. W: I. Bieńkowska, red. W kręgu resocjalizacji i wybranych zagadnień rozwoju oraz funkcjonowania osób niepełnosprawnych: tom 2. Gliwice-Kraków.
Autor tekstu
Beata Drewnkowska
Trener mentalny, trener rozwoju osobistego, trener psychologii pozytywnej w biznesie, wykładowczyni (m.in. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, UMCS w Lublinie, Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni i innych), certyfikowana trenerka biznesu, edukatorka, prelegentka na konferencjach, doradca zawodowy. Ekspertka w dziedzinie projektowania uniwersalnego oraz dostępności. Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej. Od 20 lat doradza i prowadzi szkolenia dla klientów z różnych branż. Specjalizuje się w szkoleniach i doradztwie w obszarach dostępności, projektowania uniwersalnego dla osób z niepełnosprawnością, komunikacji z osobą z niepełnosprawnością, motywacji oraz zarządzania pracownikiem z niepełnosprawnością. Propaguje ideę zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Od kilku lat skutecznie dzieli się swoim doświadczeniem z zakresu aktywizacji osób z niepełnosprawnością, dostępności, przyczyniając się do zatrudniania osób z niepełnosprawnością.
„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00-A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”
Data sporządzenia artykułu: 26.11.2023 r.