Współczesne społeczeństwo coraz bardziej zwraca uwagę na potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Działania na rzecz równouprawnienia i integracji osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności stały się w ostatnich latach istotnym elementem polityki społecznej. Jest to również widoczne w odniesieniu do sektora edukacji. W Polsce istnieją przepisy, które zapewniają studentom z niepełnosprawnościami prawo do specjalnych warunków nauki i egzaminów, mające na celu stworzenie równych możliwości w procesie kształcenia.

Specjalne uprawnienia w szkolnictwie wyższym

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku o szkolnictwie wyższym i nauce precyzuje, że osoba z niepełnosprawnością ma prawo do korzystania ze specjalnych uprawnień w zakresie kształcenia na zasadach określonych w ustawie. Ponadto, według tej ustawy, szkoły wyższe mają obowiązek dostosować warunki kształcenia i egzaminowania do potrzeb studentów z niepełnosprawnościami. Właściwa organizacja oraz zapewnienie odpowiednich środków wspomagających jest niezbędna, aby zapewnić studentom równe szanse w nauce i zdobywaniu wykształcenia.

Dostępność jako klucz do równouprawnienia

Prawo studentów z niepełnosprawnościami do specjalnych warunków nauki i egzaminów jest ściśle związane z pojęciem dostępności. Dostępność oznacza możliwość korzystania z zasobów oraz uczestniczenia w życiu społecznym na równych zasadach przez osoby z niepełnosprawnościami. Powinna być ona zapewniona we wszystkich dziedzinach życia, w tym również w edukacji. W przypadku studentów z niepełnosprawnościami oznacza to dostosowanie zarówno przestrzeni uczelni, jak i procesów dydaktycznych oraz egzaminacyjnych do ich potrzeb.

Dostosowanie infrastruktury uczelni do potrzeb studentów

Aby uczelnia mogła zapewnić studentom z niepełnosprawnościami równy dostęp do kształcenia, powinna spełniać wiele wymogów. Przede wszystkim, powinny istnieć odpowiednie obiekty i urządzenia, które umożliwiają swobodny dostęp do pomieszczeń dla osób na wózkach inwalidzkich. Warto także pomyśleć o takich udogodnieniach jak windy, platformy podnośnikowe czy poręcze. Wszystko to pozwoli na swobodne poruszanie się po uczelni studentom z ograniczoną sprawnością ruchową.

Znaczenie równouprawnienia w budowaniu nowoczesnego społeczeństwa

Wspomniane uprawnienia dla studentów z niepełnosprawnością wynikają z idei równości i równouprawnienia. Wszystkie istotne dokumenty międzynarodowe, takie jak Konstytucja RP, Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych czy Europejska Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, stawiają na pierwszym miejscu zasady równego traktowania. Obowiązkiem uczelni jest realizowanie tych zasad poprzez dostosowanie warunków kształcenia i egzaminowania do potrzeb studentów z niepełnosprawnościami.

Warto podkreślić, że zapewnienie praw studentom z niepełnosprawnościami do specjalnych warunków nauki i egzaminów to nie tylko obowiązek uczelni, ale również inwestycja w rozwój społeczeństwa. Osoby z niepełnosprawnościami, które mają równy dostęp do edukacji, mają szansę na zdobycie wyższego wykształcenia i lepsze perspektywy zawodowe. To z kolei przekłada się na większą niezależność, samodzielność i wdzięczność dla społeczności lokalnej.

 

Podsumowując, prawa studentów z niepełnosprawnościami do specjalnych warunków nauki i egzaminów są istotne dla budowania równych szans w edukacji. Uczelnie powinny w pełni zrealizować te prawa, zapewniając dostępność i odpowiednie środki wspomagające. Dzięki temu studenci z niepełnosprawnościami będą mogli rozwijać swoje talenty i zdobywać wyższe wykształcenie na równi ze swoimi rówieśnikami. Równouprawnienie i równość szans to fundamenty, na których buduje się nowoczesne i społecznie odpowiedzialne społeczeństwo.

 

Bibliografia

1. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365)
2. w szczególności art. 12 ust. 7-8
3. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i sposobu uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu akademickim (Dz.U. z 2017 r. poz. 1647)
4. Edukacyjne standardy uczelni – edycja pracodawcy i osoby niepełnosprawnej[Dostęp z dnia: 28.11.2023]
5. Uprawnienia osób niepełnosprawnych w systemie kształcenia wyższego[Dostęp z dnia: 28.11.2023]
6. Studenci z niepełnosprawnością w szkołach wyższych – poradnik[Dostęp z dnia: 28.11.2023]
7. Prawa studenta z niepełnosprawnością – Publikacja Stowarzyszenia Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną[Dostęp z dnia: 28.11.2023]
8. Program „Wsparcie Innowacyjności Osób Niepełnosprawnych na Studiach” – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego [Dostęp z dnia: 28.11.2023]

 

Autor tekstu

ŁUKASZ KOZAK

Trener przygotowania mentalnego, doradca zawodowy. Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej. Jest ekspertem w zakresie zatrudniania osób z niepełnosprawnością, specjalizuje się w life coachingu i coachingu, w szczególności dla osób z grup defaworyzowanych. Posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń w instytucjach pomocy społecznej, firmach i dla osób prywatnych. Od kilku lat pracuje jako doradca zawodowy, gdzie wspiera osoby z niepełnosprawnością w zaplanowaniu i wdrożeniu w życie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej; pomaga w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Dodatkowo, specjalizuje się w szkoleniach dla pracodawców, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnością w swojej firmie. Szkolenia mają na celu poszerzenie wiedzy i uświadomienie pracodawców o potrzebach osób z niepełnosprawnością, właściwą adaptację pomieszczeń i otoczenia stanowiska pracy osoby z niepełnosprawnością. Łukasz prowadzi także szkolenia z zakresu komunikacji z osobą z niepełnosprawnością oraz zasad savoir vivre wobec osoby z niepełnosprawnością. Podczas szkoleń porusza niezwykle ważne kwestie przełamywania stereotypów dotyczących pracowników z niepełnosprawnością oraz reagowania i udzielania pomocy w sytuacjach trudnych i zagrażających zdrowiu bądź życiu pracownika z niepełnosprawnością.

 

„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00-A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”

 
Data sporządzenia artykułu: 28.11.2023 r.