Edukacja jest fundamentalnym prawem każdego człowieka, niezależnie od jego umiejętności czy ograniczeń. Dlatego też ważne jest, aby uczelnie wyższe były dostępne dla wszystkich, w tym również dla osób z niepełnosprawnością. Rozwój technologii i zmiany w mentalności społeczeństwa spowodowały, że dzisiaj jesteśmy w stanie zapewnić równy dostęp do edukacji dla wszystkich studentów, bez względu na ich niepełnosprawność. W artykule tym omówię rolę uczelni w dostosowywaniu się studentów z niepełnosprawnością oraz jakie działania i narzędzia są dostępne, aby pomóc tym studentom osiągnąć sukces akademicki.
Rekrutacja i dostępność infrastruktury
Rola uczelni w dostosowywaniu się studentów z niepełnosprawnością rozpoczyna się już od fazy rekrutacji. Uczelnie muszą zapewnić, że proces rekrutacji jest sprawiedliwy i otwarty dla wszystkich studentów, bez względu na ich niepełnosprawność. Niepełnosprawność nie powinna być przeszkodą w dostępie do edukacji wyższej, a uczelnie mają obowiązek odpowiednio dostosować rekrutację, aby uwzględnić wymagania tych studentów.
Wsparcie dla studentów z niepełnosprawnością
Kiedy student z niepełnosprawnością zostaje przyjęty na uczelnię, kolejnym krokiem jest zapewnienie mu odpowiednich narzędzi i wsparcia w celu osiągnięcia sukcesu akademickiego. Oprócz spełnienia wymagań dotyczących dostępności budynków i infrastruktury, istotne jest dostosowanie programów nauczania i metodyki do różnorodnych potrzeb studentów z niepełnosprawnością.
Na uczelniach dostępne są różne rodzaje wsparcia dla studentów z niepełnosprawnością, w zależności od specyficznych potrzeb. Jednym z narzędzi jest udostępnienie materiałów w formie dostępnej dla osób niewidomych, np. tłumaczenie tekstów na język Braille’a lub ich odczyt przez syntezator mowy. Może to obejmować tłumaczenie prezentacji w postaci audiobooków lub materiałów dydaktycznych w formie elektronicznej, aby ułatwić dostępność dla osób z trudnościami komunikacyjnymi.
Dostosowanie infrastruktury i kadry
Innym istotnym elementem jest dostosowanie sal wykładowych i laboratoriów do potrzeb studentów z niepełnosprawnością. Na przykład, studenci na wózkach inwalidzkich muszą mieć łatwy dostęp do sal i innych miejsc na uczelni, a w miarę możliwości przystosowane windy i dojścia. Dla studentów z niedosłuchem konieczne jest zapewnienie tłumacza języka migowego, a dla osób z trudnościami w poruszaniu się – odpowiednie udogodnienia, takie jak poręcze i rampy.
Rola personelu i planów wsparcia
Uczelnie powinny oferować dostęp do specjalistycznego personelu, takiego jak doradcy edukacyjni czy specjaliści ds. niepełnosprawności, którzy mogą zapewnić wsparcie osobiste i akademickie. Ważne jest, aby uczelnie organizowały szkolenia dla swojego personelu, aby zwiększyć ich świadomość i wrażliwość na kwestie związane z niepełnosprawnością. Wyszkolony personel lepiej zrozumie potrzeby studentów z niepełnosprawnością i dostosuje nauczanie do ich indywidualnych wymagań.
Rola uczelni w dostosowywaniu się studentów z niepełnosprawnością jest kluczowa dla zapewnienia równego dostępu do edukacji wyższej. Likwidacja barier architektonicznych, dostosowanie programów nauczania oraz zwiększenie świadomości społecznej na temat niepełnosprawności przyczyniają się do równych szans edukacyjnych dla wszystkich studentów.
Bibliografia
- Gołaszewska, A., & Terelak, J. F. (2014). Akademickie uczelnie wobec osób niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
- Klinkosz, W. (red.) (2013). Edukacja na rzecz osób niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Wierzbicka, A., & Wehrle, M. (red.) (2011). Włączanie osób z niepełnosprawnością w życie społeczne i edukacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
- Zakrzewska-Bielawska, A. (red.) (2014). Uczelnie wyższe wobec osób z niepełnosprawnością. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Bolesta-Kukułka, M., & Kondracka, M. (red.) (2014). Uczenie się osób z niepełnosprawnością w szkole wyższej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Autor tekstu:
Joanna Nagnajewicz
Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej. Trener, szkoleniowiec. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie realizacji szkoleń, przede wszystkim z zakresu dostępności (cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej), projektowania uniwersalnego oraz obsługi klientów ze szczególnymi potrzebami. Specjalistka ds. aktywizacji osób ze specjalnymi potrzebami.
„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00-A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”
Data sporządzenia artykułu: 28.11.2023 r.