Komunikacja to jeden z kluczowych elementów naszego codziennego życia. W jednym z najważniejszych okresów naszego życia- w czasach edukacji- umiejętność komunikowania się nabiera jeszcze większego znaczenia. Dla studentów z niepełnosprawnością, których codzienność może być wyzwaniem, asertywna komunikacja i rozwiązywanie konfliktów odgrywają jeszcze większą rolę.

W tym artykule omówimy, jakie są wyzwania związane z komunikacją dla studentów z niepełnosprawnością oraz jakie strategie mogą przyjąć, aby skutecznie rozwiązywać konflikty.

Potrzeby i wyzwania

Studenci z niepełnosprawnością mają często do czynienia z trudnościami komunikacyjnymi. Mogą się spotkać z niezrozumieniem ze strony innych osób, czuć się pominięci lub niezdolni do wypowiedzenia swojego zdania. Jednym z głównych wyzwań jest wyrażanie swoich potrzeb i oczekiwań. Często osoby niepełnosprawne mogą mieć trudności w wymowie lub niewłaściwej interpretacji sygnałów werbalnych i niewerbalnych, co utrudnia skuteczną komunikację.

Studenci z niepełnosprawnością mogą posiadać różnorodne potrzeby, takie jak dostosowanie transportu, pomocy w dostępie do pomieszczeń czy dodatkowego czasu na egzaminy. Ważne jest, aby studenci z niepełnosprawnością zdawali sobie sprawę z tych potrzeb i umieli w sposób asertywny wyrazić je swoim wykładowcom lub innym odpowiednim osobom.

Asertywna komunikacja

Asertywna komunikacja może być kluczem do rozwiązania tych trudności. Asertywność to umiejętność wyrażania swoich potrzeb, opinii i uczuć w sposób bezpośredni i szanujący zarówno siebie, jak i innych. Dla studenta z niepełnosprawnością, będącego w trudnym położeniu, asertywna komunikacja jest ważna zarówno w kontakcie z rówieśnikami, jak i nauczycielami czy innymi pracownikami uczelni.

Komunikacja asertywna nie oznacza bycia natrętnym lub agresywnym. Oznacza to, że student z niepełnosprawnością jest w stanie jasno i bezpośrednio wyrazić swoje potrzeby, szanując jednocześnie osoby z otoczenia. Chodzi o to, aby mówić zdecydowanie i bez wahania, ale jednocześnie być gotowym do słuchania i rozumienia punktu widzenia innych osób.

Przede wszystkim, istotne jest zrozumienie swoich praw i uprawnień jako studenta z niepełnosprawnością. Osoby z niepełnosprawnością mają prawo do równego dostępu do edukacji, jak każdy inny student. Ważne jest, aby studenci z niepełnosprawnością doskonale zrozumieli swoje indywidualne potrzeby i wiedzieli, jakie wsparcie mogą oczekiwać. Może to obejmować dostęp do odpowiednich urządzeń technologicznych, wyjątkowe udogodnienia w czasie egzaminów lub dodatkowe sesje konsultacyjne z nauczycielami.

Ważnym aspektem asertywnej komunikacji jest umiejętność wyrażania swoich potrzeb w sposób konkretny i jasny. Studenci z niepełnosprawnością powinni doskonale zrozumieć, czego potrzebują, aby ich nauka była jak najbardziej efektywna. Nie bójmy się otwarcie rozmawiać z naszymi wykładowcami czy innymi pracownikami uczelni o naszych potrzebach i oczekiwaniach. Wyraźmy się w sposób konstruktywny i przemyślany, skupiając się na pozytywnych aspektach sytuacji, które mogą przynieść korzyści zarówno dla nas, jak i dla innych.

Podczas komunikacji asertywnej studenci z niepełnosprawnością powinni używać prostego, klarownego języka, unikając nadmiernych technicznych terminów. Ważne jest również wyjaśnienie konkretnych sytuacji, z jakimi mogą się spotykać w związku z niepełnosprawnością i jakie zmiany lub dostosowania byłyby korzystne dla ich nauki i rozwoju.

Rozwiązywanie konfliktów

W przypadku konfliktów, które mogą pojawić się w trakcie studiów, ważne jest zachowanie zimnej krwi i podejście do nich w sposób konstruktywny. Często konflikty wynikają z niewłaściwego rozumienia lub błędnego interpretowania sytuacji. Kluczowe jest znalezienie wspólnego języka i dążenie do znalezienia porozumienia, która zadowoli zarówno nas, jak i drugą stronę konfliktu.

Podczas rozwiązywania konfliktów, ważne jest, aby być otwartym na pomysły i sugestie innych osób. Nie odrzucajmy ich od razu, ale starajmy się zobaczyć sytuację z innej perspektywy. Czasami konflikt może wynikać z niewłaściwego porozumienia lub braku wiedzy, a więc poszukiwanie kompromisu jest kluczowe.

Nie zapominajmy o znaczeniu empatii w rozwiązywaniu konfliktów. Próbujmy zrozumieć punkt widzenia drugiej strony i docenić emocje, które mogą jej towarzyszyć. To pomoże nam znaleźć wspólne rozwiązanie, które uwzględnia zarówno nasze, jak i jej potrzeby.

Należy pamiętać, że asertywna komunikacja jest dwukierunkowym procesem. Studenci z niepełnosprawnością powinni być gotowi zarówno wyrażać swoje potrzeby, jak i słuchać opinii i oczekiwań innych osób. Ważne jest, aby znaleźć wspólny grunt i poszukiwać rozwiązań, które będą korzystne dla wszystkich stron.

Podsumowanie

Podsumowując, asertywna komunikacja i rozwiązywanie konfliktów są kluczowymi umiejętnościami dla studentów z niepełnosprawnością. Wspólnie zrozumiane prawa i uprawnienia oraz jasne wyrażanie swoich potrzeb są fundamentami owocnej komunikacji. Podczas rozwiązywania konfliktów, ważne jest stosowanie empatii i otwartość na sugestie innych.

Bibliografia

  1. Ćwirko-Godycka, M., & Jeleńska, M. (2015). Asertywność, asertywna komunikacja, asertywne podejście. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
  2. Grabowski, A. (2007). Asertywność i komunikacja. Wydawnictwo Harmonia.
  3. Kaczmarek, M. (2005). Asertywność dla każdego. Wydawnictwo Jedność.
  4. Machnik-Czerwik, A., & Czerwik, M. (2009). Skuteczna komunikacja asertywna. Wydawnictwo Czarne.
  5. Pyżalski, J., Zaleśkiewicz, T., & Klichowski, M. (2019). Asertywna komunikacja w kontekście niepełnosprawności. Wydawnictwo Dolnośląskie.
  6. Rostowska, T. (2010). Asertywność i zdolność interpersonalna studentów z niepełnosprawnością. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  7. Skowronek, I. (2013). Asertywne sposoby radzenia sobie z niepełnosprawnością. Wydawnictwo Harmonia.
  8. Szyszkowska, A. (2018). Asertywna komunikacja z osobą z niepełnosprawnością intelektualną. Wydawnictwo i Drukarnia Wydawnictwo Akademickie Sedno.
  9. Wrona, B. (2017). Praktyczny poradnik asertywna komunikacja. Wydawnictwo Harvard Business Review.
Autor tekstu:

BEATA DREWIENKOWSKA

Trener mentalny, trener rozwoju osobistego, trener psychologii pozytywnej w biznesie, wykładowczyni (m.in. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, UMCS w Lublinie, Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni i innych), certyfikowana trenerka biznesu, edukatorka, prelegentka na konferencjach, doradca zawodowy. Ekspertka w dziedzinie projektowania uniwersalnego oraz dostępności. Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej. Od 20 lat doradza i prowadzi szkolenia dla klientów z różnych branż. Specjalizuje się w szkoleniach i doradztwie w obszarach dostępności, projektowania uniwersalnego dla osób z niepełnosprawnością, komunikacji z osobą z niepełnosprawnością, motywacji oraz zarządzania pracownikiem z niepełnosprawnością. Propaguje ideę zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Od kilku lat skutecznie dzieli się swoim doświadczeniem z zakresu aktywizacji osób z niepełnosprawnością, dostępności, przyczyniając się do zatrudniania osób z niepełnosprawnością.

„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00- A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”

Data sporządzenia artykułu: 19.11.2023 r.