Koncentracja i uwaga są kluczowymi elementami w procesie uczenia się dla każdego studenta, ale mogą być wyzwaniem dla osób z niepełnosprawnościami. Niepełnosprawność, niezależnie od tego czy jest to fizyczne lub psychiczne wyzwanie, może wpływać na zdolność skupienia się i utrzymania uwagi.

Wspomaganie nauki osób z niepełnosprawnością wymaga odpowiednich technik, które pomogą im wzmocnić i skierować uwagę na daną czynność. Istnieje wiele skutecznych technik, które mogą być stosowane w celu poprawy koncentracji i skupienia uwagi. W tym artykule omówię kilka skutecznych technik, które są szczególnie pomocne dla studentów z niepełnosprawnością.

Jedną z najważniejszych technik jest odpowiednie planowanie i organizacja czasu. Tak zwane zarządzanie sobą w czasie. Studenci z niepełnosprawnościami mogą mieć trudności w utrzymaniu ciągłości i porządku w swoim planie dnia. Dlatego ważne jest, aby stworzyć jasny harmonogram, w którym uwzględnione są przerwy na relaks i odpoczynek. Przykładem może być stosowanie techniki pomodoro, która polega na skupieniu się na zadaniu przez określony czas, np. 30 minut, a następnie podjęciu krótkiej przerwy. Powtarzanie tego cyklu pomaga utrzymać wysoką koncentrację i lepszą efektywność w nauce.

Kolejna technika to podział zadania na mniejsze etapy – tak zwane plasterki salami. Złożone zadania mogą przytłaczać uwagę i skłonność do zniechęcenia. Dlatego warto podzielić zadanie na mniejsze i bardziej osiągalne części. To umożliwia stopniowe skupienie uwagi na każdej części zadania, co sprawia, że jest bardziej przystępne i łatwiejsze do wykonania.

Kolejną przydatną techniką jest eliminowanie bodźców i rozpraszaczy. W przypadku studentów z niepełnosprawnością, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne czynniki mogą powodować utratę koncentracji. W celu zminimalizowania tych czynników, można zastosować metody, takie jak wyłączenie telefonu komórkowego lub innych urządzeń elektronicznych, które mogą przeszkadzać. Istotne jest również zadbanie o odpowiednie oświetlenie i temperaturę, aby zapewnić komfort i spokój podczas nauki.

Stworzenie cichej i spokojnej przestrzeni do nauki jest połową sukcesu w nauce. Dla wielu studentów z niepełnosprawnością hałas i rozpraszające czynniki mogą stanowić ogromną przeszkodę w koncentracji. Dlatego ważne jest, aby zapewnić odpowiednie warunki do nauki, takie jak ciche pomieszczenie, wolne od odwracających uwagę bodźców.

Praktykowanie technik relaksacyjnych może również przynieść korzyści studentom z niepełnosprawnościami wzmocnić ich koncentrację. Ćwiczenia oddechowe, medytacja, joga lub masaże to tylko niektóre z metod, które mogą pomóc w redukcji stresu i napięcia, a także zachęcić do skupienia się na obecnym momencie. Regularne praktykowanie tych technik może pomóc w osiągnięciu większej równowagi emocjonalnej i skuteczności w nauce.

Dodatkowo, ważne jest zapewnienie sobie odpowiedniej ilości snu i odpoczynku. Brak snu może negatywnie wpływać na zdolność koncentracji i zapamiętywania informacji. Dlatego należy zadbać o regularny rozkład snu i stworzyć odpowiednie warunki snu, aby mieć pewność, że organizm odpoczywa i jest gotowy na dalsze wyzwania.

Nie można również zapomnieć o znaczeniu odpowiedniego odżywiania. Dieta bogata w zdrowe tłuszcze, białko, owoce, warzywa i wodę może wspierać zdolność kognitywne i poprawić zdolności intelektualne. Unikanie przetworzonej żywności oraz nadmiaru cukrów i kofeiny może również przyczynić się do poprawy kondycji psychicznej i fizycznej.

Wreszcie, niezwykle ważnym elementem wzmocnienia koncentracji u studenta z niepełnosprawnością jest wsparcie społeczne. Wsparcie od rodziny, przyjaciół, nauczycieli czy terapeutów może ustabilizować emocje, a także dostarczyć motywacji i poczucie bezpieczeństwa, które są niezbędne do skupienia się na nauce.

Ostatnią techniką jest stosowanie różnych metod uczenia się. Nie każdy uczeń uczy się w ten sam sposób, a to szczególnie prawdziwe w przypadku osób z niepełnosprawnością. Ważne jest, aby nauczyć się, jakie metody uczenia się są najlepsze dla danej osoby. Niektórzy studenci mogą preferować graficzne metody, takie jak diagramy czy wykresy, podczas gdy inni mogą lepiej przyswajać materiał za pomocą słuchu. Znalezienie i wykorzystanie metody uczenia się, która najlepiej pasuje do danej osoby, pomoże wzmocnić jej uwagę i skupienie.

Techniki wzmocnienia koncentracji u studenta z niepełnosprawnością nie są jednorazowymi rozwiązaniami, ale procesem długotrwałym, który wymaga systematyczności i wysiłku. Jednak z czasem i odpowiednim zaangażowaniem, studenci z niepełnosprawnościami mogą osiągnąć sukces w nauce i rozwijaniu swoich zdolności. Ważne jest, aby pozwolić sobie na błędy i nieustanne doskonalenie swoich technik, aby zwiększyć skuteczność i efektywność w procesie uczenia się.

Bibliografia:

1. Czarnocka, K. (2016). Wzmocnienie koncentracji studenta z niepełnosprawnością poprzez techniki wizualizacji. „Polskie Studia Edukacyjne”, 32(1).
2. Dziak, E. (2014). Metody i techniki wzmocnienia koncentracji u studentów z niepełnosprawnością intelektualną. W: M. Wojciechowska-Marszałek (red.), „Edukacja studentów z niepełnosprawnością intelektualną: modele, metody, narzędzia” Kraków: Impuls.
3. Ratajczyk, P. (2012). Wpływ technik relaksacyjnych i medytacyjnych na koncentrację studentów z niepełnosprawnością słuchu. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Edukacja dla Bezpieczeństwa i Pracy”, 24.
4. Szewczuk, K., & Szymczak, K. (2018). Wpływ technik jogi na koncentrację studentów z niepełnosprawnością ruchową. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 17(2).
5. Wojtacka, M., & Nowicka-Szyrok, A. (2020). Zastosowanie technik mindfulness w wzmocnieniu koncentracji studentów z niepełnosprawnością wzrokową. „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”, 3(121), 101-113.
6. Zenka, M. (2014). Metody i techniki wspomagające koncentrację studentów z niepełnosprawnością słuchu. W: K. Fedorczyk, A. Hajduk, & E. Nowak (red.), „Edukacja środowiskowa osób z niepełnosprawnością w teorii i praktyce”. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Autor tekstu:

BEATA DREWIENKOWSKA

Trener mentalny, trener rozwoju osobistego, trener psychologii pozytywnej w biznesie, wykładowczyni (m.in. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, UMCS w Lublinie, Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni i innych), certyfikowana trenerka biznesu, edukatorka, prelegentka na konferencjach, doradca zawodowy. Ekspertka w dziedzinie projektowania uniwersalnego oraz dostępności. Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej. Od 20 lat doradza i prowadzi szkolenia dla klientów z różnych branż. Specjalizuje się w szkoleniach i doradztwie w obszarach dostępności, projektowania uniwersalnego dla osób z niepełnosprawnością, komunikacji z osobą z niepełnosprawnością, motywacji oraz zarządzania pracownikiem z niepełnosprawnością. Propaguje ideę zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Od kilku lat skutecznie dzieli się swoim doświadczeniem z zakresu aktywizacji osób z niepełnosprawnością, dostępności, przyczyniając się do zatrudniania osób z niepełnosprawnością.

„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00- A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”

Data sporządzenia artykułu: 15.11.2023 r.