Współpraca ze studentami jest nieodłącznym elementem pracy wykładowcy. Doskonale zrozumienie założeń metodycznych, które ograniczają współpracę oraz rozwijają ją, ma kluczowe znaczenie dla efektywnej edukacji.

Przygotowanie odpowiednich założeń metodycznych rozpoczyna się od zrozumienia specyfiki niepełnosprawności, z jaką mamy do czynienia. Niepełnosprawność może przyjmować różne formy, zarówno fizyczne, jak i umysłowe. Bardzo ważne jest, aby wykładowca miał pełną wiedzę na temat konkretnej niepełnosprawności, z którą musi podjąć pracę. Jest to niezbędne do zapewnienia odpowiednich dostosować środowiskowych oraz dostarczenia odpowiedniego wsparcia edukacyjnego.

Indywidualizacja pracy

Indywidualizacja jest kluczowym aspektem w pracy z każdym studentem. Wieloletnie badania potwierdzają, że różnią się oni pod względem predyspozycji, stylu uczenia się, tempo przyswajania wiedzy oraz preferowanego sposobu komunikacji. Zrozumienie tych różnic pozwala na lepsze dopasowanie metody pracy oraz materiałów dydaktycznych do indywidualnych potrzeb każdego studenta. Ograniczając tym samym przeszkody i trudności, jakie mogą napotkać w procesie nauki, jednocześnie rozwijając ich potencjał. Indywidualizacja pracy wspaniale się sprawdza podczas pracy ze studentem z niepełnosprawnością. Wykładowca dostosowuje materiały dydaktyczne pod konkretną osobę i jej konkretne potrzeby.

Studenci jako partnerzy w procesie nauczania

Należy cenić opinię studentów i uwzględniać ich punkt widzenia. To podstawa efektywnej współpracy. Uczenie się staje się procesem dwustronnym, w którym wykładowca i studenci działają jako partnerzy. Dzięki temu wykładowca może tworzyć atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku, co z kolei sprzyja rozwojowi samodzielności i odpowiedzialności u studentów.

Zastosowanie odpowiednich metod i narzędzi

Poszukiwanie odpowiednich metod i narzędzi jest niezbędne dla rozwijania współpracy z studentami. Metoda problemowa, projektowa czy warsztatowa, a także różnorodne narzędzia takie jak multimedialne prezentacje, gry edukacyjne, czy platformy internetowe mogą znacząco wpływać na motywację i zaangażowanie studentów. Niezbędne jest odpowiednie dostosowanie metod i narzędzi do charakteru przedmiotu i potrzeb studentów.

Dla niektórych studentów korzystanie z wizualizacji może być bardziej skuteczne, podczas gdy inni mogą lepiej przyswajać informacje poprzez słuchanie. Ważne jest, aby wykładowca był otwarty na różne metody i techniki i potrafił dostosować swoje podejście do konkretnej niepełnosprawności.

Różnorodność i aktywna uczestnictwo

Wprowadzenie różnorodnych form pracy, takich jak prace w grupach, dyskusje, burza mózgów, projektowanie, czy prezentacje, zachęca studentów do aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania. Daje im szansę na rozwijanie umiejętności interpersonalnych, współpracy oraz kreatywnego myślenia. Poprzez różnorodność uczestnictwa, wykładowca wspiera rozwój studenta na wielu płaszczyznach.

Systematyczna informacja zwrotna

Sprawdzanie postępów studentów oraz dostarczanie im informacji zwrotnej to ważne elementy zdobywania wiedzy. Regularne udzielanie studentom konstruktywnej informacji zwrotnej, zarówno na temat ich osiągnięć jak i obszarów wymagających rozwoju, pozwala im na korygowanie oraz kontynuowanie swojej pracy w celu osiągnięcia zamierzonych celów.

Dzięki temu w przyszłości mogą popełniać mniej błędów.

Rozwijanie umiejętności miękkich

Obecnie, oprócz wiedzy specjalistycznej, umiejętności miękkie są również bardzo pożądane na rynku pracy. Dlatego, praca z studentami powinna wspierać rozwijanie takich umiejętności jak komunikacja, współpraca, asertywność, czy umiejętność rozwiązywania problemów. Stworzenie odpowiednich sytuacji edukacyjnych, w których studenci mogą dziewiczy i rozwijać te umiejętności, przyspieszy ich adaptację na przyszłe wyzwania zawodowe.

Podsumowując, założenia metodyczne w pracy ze studentami z niepełnosprawnością są niezwykle istotne dla efektywnej edukacji i wsparcia rozwoju jednostek z różnymi dysfunkcjami. Indywidualizacja procesu nauczania, tworzenie odpowiedniego środowiska, wykorzystywanie różnych metod i technik, nauka poprzez aktywność oraz współpraca z innymi specjalistami są kluczowe dla osiągnięcia najlepszych rezultatów.

Praca ze studentami z niepełnosprawnością wymaga od wykładowców elastyczności, zaangażowania i otwartości na różnorodność jednostek, ale dzięki odpowiednim założeniom metodycznym stanowi ogromne wyzwanie, które może przynieś ogromne korzyści dla wszystkich zaangażowanych osób. Przyjęcie tych założeń w praktyce edukacyjnej może przynieść zauważalne korzyści dla wszystkich stron zaangażowanych w proces nauczania.

Bibliografia:

1. Adel, R. (1999). Adaptacja procesu dydaktycznego: teoria, metoda, praktyka. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
2. Cieszyoska, H. (2017). Adaptacja procesu dydaktycznego w kontekście różnorodności uczniów. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 3(137), 83-94.
3. Dąbrowska, A. (2012). Adaptacja procesu dydaktycznego do potrzeb ucznia z niepełnosprawnością intelektualną. W: Błaszczak, E., & Wierzbicka, E. (red.), Innowacyjność w edukacji specjalnej (s. 107-117). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
4. Popławski, K. (2014). Adaptacja procesu dydaktycznego do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik Metodyczny dla Nauczycieli. Wydawnictwo ZPN.

Autor tekstu:

BEATA DREWIENKOWSKA

Trener mentalny, trener rozwoju osobistego, trener psychologii pozytywnej w biznesie, wykładowczyni (m.in. na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, UMCS w Lublinie, Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni i innych ), certyfikowana trenerka biznesu, edukatorka, prelegentka na konferencjach, doradca zawodowy.

Ekspertka w dziedzinie projektowania uniwersalnego oraz dostępności. Audytor dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej.

Od 20-lat doradza i prowadzi szkolenia dla klientów z różnych branż. Specjalizuje się w szkoleniach i doradztwie w obszarach dostępności, projektowania uniwersalnego dla osób z niepełnosprawnością, komunikacji z osobą z niepełnosprawnością, motywacji oraz zarządzanie pracownikiem z niepełnosprawnością.

Propaguje ideę zatrudniania osób z niepełnosprawnością. Od kilku lat skutecznie dzieli się swoim doświadczeniem z zakresu aktywizacji osób z niepełnosprawnością, dostępności, przyczyniając się do zatrudniania osób z niepełnosprawnością.

„Publikacja została sfinansowana w ramach projektu nr POWR.03.05.00-00- A094/19 pt. „Dostępna bez barier Powiślańska Szkoła Wyższa” ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach: Osi Priorytetowej: III Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działania 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.”

Data sporządzenia artykułu: 23.11.2023 r.